Όμως, ας κάνουμε για λίγο μια αναδρομή στο παρελθόν.
Ανάμεσα στον Ελλήσποντο και τον Βόσπορο βρίσκεται η Προποντίδα. Στο ΝΔ τμήμα της μικρής αυτής θάλασσας βρίσκεται μια συστάδα νησιών, μεταξύ των οποίων ο Μαρμαράς, το Πασαλιμάνι, η Αφυσία και η Κούταλη, η γενέτειρα του ονομαστού πρωτοπαλαιστή μας Παναγή Κουταλιανού.
Ο Μαρμαράς, το μεγαλύτερο από τα νησιά της Προποντίδας, στα αρχαία χρόνια ονομαζόταν Προκόννησος και στα βυζαντινά Προικόννησος. Κατά καιρούς το νησί είχε και άλλες ονομασίες, όπως Ελαφόνησος, Πρωτόννησος κ.λπ. Σωστότερο πρέπει να είναι το Προκόννησος, αφού έτσι το αναφέρουν και αρχαίοι συγγραφείς.
Να πούμε πως το Προκόννησος και το Ελαφόνησος είναι σχεδόν συνώνυμες λέξεις. Και τούτο γιατί με τη λέξη προξ (η προξ, της προκός) ονόμαζαν παλαιότερα τη δορκάδα, το ζαρκάδι, που είναι ένα είδος ελαφιού.
Τη σημερινή του ονομασία, το πανέμορφο νησί την οφείλει στα πολλά και ωραία μάρμαρά του, από τα οποία στολίστηκαν εκατοντάδες κτίρια της Βασιλίδας των πόλεων και όχι μόνο. Με την πάροδο του χρόνου, από την ονομασία αυτού του νησιού ονομάστηκε και ολόκληρη η Προποντίδα Θάλασσα του Μαρμαρά.
Στον Μαρμαρά, εκτός απ’ την ομώνυμη κωμόπολη, που ήταν και πρωτεύουσα της επαρχίας Προκοννήσου, υπήρχαν παλαιότερα και άλλα πέντε χωριά: η Γαλλιμή, τα Παλάτια, το Αφτόνι (ή Αφθόνη), το Πραστειό και το Κλαζάκι.
Πολλοί από εκείνους που έφυγαν από τη Γαλλιμή «σαν τα τρελά πουλιά», εκείνα τα δίσεκτα χρόνια, έπειτα από κάποιες περιπλανήσεις σε άλλες περιοχές, εγκαταστάθηκαν στο νησάκι Αμμουλιανή που ανήκε στη Μονή Βατοπαιδίου και βρίσκεται στον κόλπο του Αγίου Όρους (Σιγγιτικό).
Να πούμε ότι η πρώτη εγκατάσταση των περισσοτέρων Γαλλιμητών το 1922 είχε γίνει στους Ωραιούς. Όμως, έπειτα από μια θανατηφόρα ελονοσία, χάθηκαν τότε 250 περίπου άτομα, αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την πόλη που τους φιλοξενούσε.
Κατά την αναχώρησή τους όμως δεν διάλεξαν όλοι τον ίδιο χώρο για νέα τους πατρίδα. Οι πιο πολλοί πήγαν στην Ελευσίνα, αλλά κι εκεί δεν στέριωσαν.
Μια προσπάθεια να συγκεντρωθούν όλοι οι Γαλλιμήτες σε μια περιοχή και να την ονομάσουν Νέα Γαλλιμή ναυάγησε. Κι εκείνοι που βρίσκονταν στην Ελευσίνα δεν κατάφεραν να πάνε σε ένα μέρος. Έτσι, ένα κομμάτι απ’ αυτούς κατευθύνθηκε προς την Ερέτρια, όπου υπήρχαν κι άλλοι συμπατριώτες τους κι ένα άλλο πήρε το δρόμο για την Αμμουλιανή.
Από τότε, κάποιοι απ’ αυτούς ταξίδευαν κατά καιρούς και έβλεπαν τους συγγενείς τους. Ομαδική εκδρομή όμως για ένα αντάμωμα δεν είχε γίνει μέχρι σήμερα και οι Αμμουλιανιώτες είπαν να κάνουν την αρχή.
Έτσι, στις 6 Ιουνίου του 2012 γέμισαν ένα πούλμαν και ξεκίνησαν προς το νοτιά, με προορισμό την Εύβοια. Πρώτος σταθμός τους το Προκόπι, όπου και φιλοξενήθηκαν το πρώτο βράδυ. Ήθελαν να προσκυνήσουν Εκείνον που είχε αγιάσει στα μέρη των προγόνων τους και ν’ ανάψουν ένα κερί για τους δικούς τους που είχαν αφήσει τη ζωή τους στους λίγο βορειότερα βρισκόμενους Ωραιούς και όχι μόνο.
Την άλλη μέρα το πρωί, αφού εκκλησιάστηκαν στον ναό του Αϊ-Γιάννη του Ρώσσου, αναχώρησαν για την Ερέτρια. Πριν φτάσουν στην πόλη μας πέρασαν για ένα προσκύνημα από τη Φανερωμένη της Νέας Αρτάκης. Έχουν απ’ τα παλιά δεσμούς αίματος και με την Αρτάκη, την αρχοντοπούλα της Μικρασιατικής Κυζίκου.
Έπειτα από το μεσημεριάτικο γεύμα, έκαναν μια μικρή ανάβαση για άλλο ένα προσκύνημα στο Μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στην Πάνω Βάθεια και το απόγευμα, λίγο μετά τις επτά, βρέθηκαν στην Παραβουνιώτισσα.
Εκεί, εκτός από Ερετριανοί, τους περίμεναν και αρκετοί άλλοι συγγενείς τους που είχαν έρθει από τα απέναντι Νέα Παλάτια Ωρωπού.
Η αρχή έγινε με εκκλησιασμό στον ανεγειρόμενο -και άσκεπο ακόμα στο χώρο του κεντρικού τρούλου- νέο ναό της Παραβουνιώτισσας[1]. Ευχάριστη έκπληξη οι κυρίες που πλαισίωσαν τους ιεροψάλτες και μας χάρισαν υπέροχους ύμνους.
Μια όμορφη πινελιά ήταν και τα δροσερά πρόσωπα των κοριτσιών του Κατηχητικού ντυμένα στα κατάλευκα, που έψαλλαν και το τροπάριο της Παραβουνιώτισσας:
Γαλλιμητών τη ευρέσει και Ερετριέων το καύχημα
και των Ελλήνων απάντων ευσεβές εγκαλλώπισμα…
Στην ακολουθία, που χοροστάτησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Χρυσόστομος, παραβρέθηκε και ο Πρωτοσύγγελος κ. Χρυσόστομος, της Μητρόπολης Ιερισσού και Αγίου Όρους, που ήταν και ο διοργανωτής της εκδρομής, όπως και οι νυν και πρώην Δήμαρχοι Ερέτριας κύριος Βασ. Βελέτζας και κυρία Αμφιτρίτη Αλημπατέ.
Επίσης ο πατέρας Αντώνιος, που διακονεί στον Άγιο Νικόλαο Αμμουλιανής, ο από την Γαλλιμή καταγόμενος συνταξιούχος πρωτοπρεσβύτερος πατέρας Παναγιώτης και ο από τα Νέα Παλάτια πατέρας Νικόλαος που ιερουργεί στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Ακόμα, ο δικός μας πατέρας Θεοφάνης και ο έχων το γενικό πρόσταγμα και πάντα δραστήριος παπα-Χαράλαμπος, όπως και πλήθος κόσμου.
Μετά την ακολουθία όλοι οι παρευρισκόμενοι πορεύτηκαν προς το διπλανό καλαίσθητο νεότευκτο κτίριο του Πολιτιστικού Συλλόγου «Κ. Κανάρης», όπου προσφέρθηκαν διάφορα αρτοσκευάσματα και γλυκίσματα. Στη συνέχεια ακούστηκαν όμορφα παραδοσιακά τραγούδια από καλλίφωνες κυρίες της Αμμουλιανής.
Στο τέλος πάρθηκαν αναμνηστικές φωτογραφίες και η βραδιά έκλεισε στο παραλιακό ξενοδοχείο «Περιγιάλι», όπου και δείπνησαν παρέα με συγγενείς και φίλους.
Το πρωί της Παρασκευής 8 Ιουνίου πέρασαν από τον Άγιο Νικόλαο, όπου, εκτός των άλλων, προσκύνησαν και τις ιερές εικόνες που είχαν φέρει το 1922 από τη Γαλλιμή οι πρόγονοί τους. Εδώ για 75 χρόνια είχε φιλοξενηθεί και το εικόνισμα της προσφυγοπούλας Παναγιάς, της Παραβουνιώτισσας.
Στο Πνευματικό Κέντρο τους προσφέρθηκαν καφέδες και γλυκίσματα.
Στις 9 η ώρα αποχαιρέτησαν την Ερέτρια, την πόλη των θρυλικών Αειναυτών και χαρούμενοι, ενθουσιασμένοι θα έλεγα, πήραν το δρόμο της επιστροφής, ενώ στ’ αφτιά τους αντηχούσαν οι ευχές όλων μας:
Να είστε πάντα καλά και να μας ξανάρθετε.